آفتاب سوختگی میوه سیب
(Sun scald) و روش های کنترل و درمان آن
در گذشته به برخی از عوارض فیزیولوژیکی سیب نظیر زنگار سیب و ترک خوردگی میوه سیب پرداخته ایم . در این نوشته به علت آفتاب سوختگی میوه سیب ( Sun scald) و روش های کنترل و درمان آن اشاره خواهیم کرد. عارضه آفتاب سوختگی در اثر گرمای شدید نور خورشید روی میوه ایجاد می گردد. این عارضه معمولا روی میوه هایی که در ضلع جنوب غربی واقع هستند ایجاد میگردد.
اهمیت و خسارت آفتاب سوختگی سیب
استان آذربایجان غربی به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص آن ، در مقایسه با دیگر استان های تولید کننده سیب ، از شدت نوربیشتری برخوردار بوده و بیشتر در معرض خطر نوسانات دمایی و همچنین خشکسالی است.
یکی از مشکلات مهم در بسیاری از مناطق میوه کاری استان شدت نور و دمای بسیار زیاد در فصل تابستان است که خسار ت های ناشی از آن در باغ های سیب ارقام گلدن دلیشس ، رد دلیشس و به صورت آفتاب سوختگی محصول مشاهده می شود.
آثار مخرب تشعشعات نوری شدید و دمای زیاد تابستان در باغ های سیب به صورت آفتاب سوختگی بخش زیادی از محصول و کاهش کمّی و کیفی آن و همچنین ضعف عمومی درختان است. این آثار سوء در باغ های متراکم سیب روی پایه های پاکوتاه کننده به ویژه در چند سال اول پس از کاشت بسیار شدیدتر است.
علائم آفتاب سوختگی سیب درختی
علایم اولیه آفتاب سوختگی عبارتند از ایجاد بخشهای سفید و یا زرد روی بخشی از میوه که در معرض نور خورشید است. با تشدید عارضه منطقه آسیب دیده به رنگ قهوه ای تیره در می آید. این منطقه میوه ، ممکن است حالت اسفنجی پیدا نموده و دچار فرورفتگی شود.
علائم آفتاب سوختگی در میوه هایی که پس از برداشت در مقابل نور خورشید قرار می گیرند و در درختانی که رشد رویشی کمتری دارند ، شدیدتر است. همچنین هرچه ارتفاع منطقه بیشتر باشد و زمانیکه در ابتدا هوا ابری بوده و خنک است و سپس آفتابی شده و شدت دما به طور ناگهانی افزایش می یابد، شدیدتر است .
آفتاب سوختگی در ارقام سیب
(A (Sir Prize) – B (Pink Lady) – C (Honeycrisp) – D (Granny Smith) – E (Golden Delicious) – F (Pink Lady))
روشهای کنترل آفتاب سوختگی سیب
یکی از راهکارها برای مقابله با آثار سوء دمای زیاد تابستان در باغ های میوه ، استفاده از سیستم های آبیاری بارانی بالای درخت برای خنک کردن درختان است. روش دیگر استفاده ازشبکه های توری رنگی به منزله سایه بان است. در سال های اخیر راهکار جدیدی مطرح شده و نتایج بسیار امید بخشی نیز به همراه داشته است.
در این روش لایه نازکی از برخی مواد ریز بازتابنده نور (particle films) روی تاج درختان محلول پاشی میشود که با بازتابش بخشی از نور رسیده به تاج درختان ، دمای تاج درخت را به میزان قابل توجهی ۴-۲ درجه سانتی گراد کاهش می دهد. یکی از مواد دیگر نوعی رس طبیعی به نام کائولین است که یک ماده سفید رنگ از ماده معدنی سیلیکات آلومینیوم است.
این ماده در برابر دامنه وسیعی از pH ها ، خنثی است و بنابراین ، به صورت مستقیم بر موجودات اثر مضر ندارد . انواع خالص و بسیار ریز کائولین با نام های تجاری مختلف برای این منظور تولید شده است و مطالعات مختلف در سراسر جهان روی محصولات مختلف مؤید کارایی زیاد آن برای این هدف است و اکنون در مقیاس به نسبت وسیع در باغ های مناطق گرم و خشک در حال استفاده است.
ارقامی از سیب که دارای پوست نازک هستند از جمله رقم گرانی اسمیت حساسیت بیشتری به آفتاب سوختگی دارند. همچنین شدت عارضه در زمانی که میوه ها دچار کمبود کلسیم باشند بیشتر می باشد. بهترین روش برای کنترل عارضه جلوگیری از قرارگیری میوه ها در معرض نور مستقیم می باشد که برای اینکار انجام هرس و تربیت صحیح درخت نقش مهمی برعهده خواهد داشت.
هرس سبز نیز باید با دقت صورت گیرد تا میوه ها در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرند. درختانی که هرس شده اند باید به صورت منظم آبیاری شوند تا باعث کاهش گرما شود. در هنگام بسته بندی ، میوه هایی که دارای علائم آفتاب سوختگی هستند باید جدا شوند.
توضیحات
- نگارندگان: حسین عزیزی و قاسم حسنی
- سازنده PDF : شرکت کشاورزی و دامپروری سرافراز هزارمسجد